کودکان پر از اشتیاق به یادگیری مهارت های جدید هستند. این را می‌توان از سن یک سالگی آنها به وضوح حس کرد که مرتب با انگشت به اطراف اشاره می‌کنند و دائما سوال می پرسند. پس ذوق یادگیری در آنها وجود دارد. ولی شاید این سوال پیش بیاید که چطور می‌شود زبان انگلیسی را به کودکی که هنوز زبان مادریش را به درستی یاد نگرفته، آموزش داد.
در این مقاله از گلدیس همراه ما باشید تا روشهای آموزش زبان انگلیسی برای کودکان را براساس تجربیات مدرسین این حوزه مرور کنیم. ابتدا به مرور روشهای آموزش زبان انگلیسی کودکان یک تا پنج‌ساله و در ادامه به بررسی روشهای آموزش زبان انگلیسی کودکان پیش‌دبستانی و دبستانی می‌پردازیم. همراه ما باشید.
روشهای آموزش زبان انگلیسی برای کودکان یک تا پنج‌ساله
برنامۀ روزانه‌ای را برای آموزش در نظر بگیرید
برای آموزش زبان انگلیسی به کودکان برنامه روزانه‌ای را در نظر بگیرید. بهتر است جلسات کوتاه و مکرری را در نظر بگیرید تا اینکه هر بار زمان زیادی را صرف آموزش به کودک کنید. برای کودک یک تا سه ساله، پانزده دقیقه زمان کافی است. شما می‌توانید به مرور این زمان را بیشتر کنید. فعالیتهای متنوع و کوتاهی را در نظر بگیرید تا توجه کودک را جلب کنید.
سعی کنید هر روز فعالیت مشخصی را در زمان مشابهی انجام دهید. بچه‌ها وقتی به انجام کار خاصی عادت می‌کنند، آن را راحتتر انجام می‌دهند. به عنوان مثال می‌توانید هر روز بعد از مدرسه یک بازی به زبان انگلیسی انجام دهید یا قبل از خواب یک داستان انگلیسی برایشان بخوانید.
اگر فضای کافی در خانه دارید، می‌توانید گوشه‌ای از خانه را به فعالیتهای زبان انگلیسی اختصاص دهید که هر چیز مرتبط با زبان انگلیسی نظیر کتابها، بازیها، DVDها یا کاردستیهایی را که کودکتان ساخته، در آنجا قرار دهید. تکرار برای یادگیری ضروری است. کودکان برای به خاطر سپردن و یادگیری زبان انگلیسی باید بارها کلمات و جملات انگلیسی را بشنوند.
بازی‌کردن با کودک
کودکان وقتی از انجام کاری لذت می‌برند، به طور طبیعی شروع به یادگیری می‌کنند. شاید بتوان گفت که بازی‌کردن بهترین روش آموزش زبان انگلیسی برای کودکان است. فلش‌کارتها روش خوبی برای یادگیری کلمات هستند.
بازیهای زیادی هستند که می‌توانید با کودک انجام دهید و به تمرین زبان انگلیسی بپردازید.
- بازیهای اکشن و پانتومیم
- بورد گیمها – مثل مار‌و‌پله و سایر بازیهای سنتی به زبان انگلیسی
- بازی کلمات
- بازیهای آنلاین
استفاده از موقعیتهای واقعی روزمره
استفاده از موقعیتهای واقعی روزمره و اشیای واقعی به درک بهتر زبان انگلیسی کمک می‌کنند و موقعیتهایی هستند که هر روزه در دسترس هستند. به عنوان مثال:
- وقتی کودک لباسهایش را می‌پوشد یا وقتی لباسها را در ماشین لباسشویی می‌اندازید، در مورد لباسها با کودکتان صحبت کنید. (Let’s put on your blue socks، It’s Dad’s T-shirt)
- وقتی به کودکتان در مرتب‌کردن اتاقش کمک می‌کنید، از کلمات مربوط به اسباب‌بازیها و مبلمان استفاده کنید. Where’s the blue car?)، Let’s put your teddy bear on the bed!)
- وقتی مشغول آشپزی هستید و یا به خرید می‌روید، کلمات مربوط به غذا را آموزش دهید. وقتی به سوپرمارکت می‌روید، لیستی از وسایل را به کودکتان بدهید تا پیدایشان کند. (از تصاویر یا کلمات بسته به سنشان استفاده کنید.)
استفاده از داستان در آموزش زبان به کودک
بچه‌های کوچکتر کتابهایی با تصاویر رنگارنگ و جذاب را دوست دارند. با هم به تصاویر نگاه کنید و زمانی که به عکسها اشاره می‌کنید، کلمات را بگویید.
بعدها می‌توانید از کودک بخواهید تا به چیزهای مختلف اشاره کند. به عنوان مثال از او بپرسید: Where’s the car؟
بعد از مدتی تمرین، با پرسیدن سوال What’s that? آنها را تشویق به گفتن کلمات کنید. گوش‌کردن به قصه‌ها گوش کودک شما را با تلفظ کلمات انگلیسی آشنا می‌کند.
کتاب داستانهای مصور روش خوبی برای بهبود مهارتهای گوش‌کردن (listening) و خواندن (writing) کودک هستند.
استفاده از شعر
ترانه‌ها روش موثری در یادگیری کلمات جدید و بهبود تلفظ هستند. ترانه‌هایی که با حرکت همراه هستند، روش خوبی برای آموزش زبان انگلیسی به کودکان بسیار کوچک هستند، زیرا اگر نتوانند شعر را بخوانند، می‌توانند با حرکات همراهی کنند. اغلب اوقات حرکات معنای کلمات را تداعی می‌کنند. ترانه‌های آموزشی زیادی هستند که می‌توانید آنها را دانلود کنید و به همراه کودکتان آنها را بخوانید.
آموزش گرامر به کودکان
آموزش گرامر به طور مستقیم به کودکان بسیار کوچک ممکن نیست. بهتر است به جای آن، آنها را به شنیدن و نحوه استفاده از ساختارهای گرامری در شرایط مختلف عادت دهید. به عنوان مثال وقتی در مورد قوانین مدرسه صحبت می‌کنید، از must/mustn’t استفاده کنید. شنیدن گرامر در شرایط مختلف از سنین پایین، به کودک شما کمک می‌کند تا وقتی بزرگتر شد، از گرامر به طور طبیعی و به درستی استفاده کند.
برای کودکان بزرگتر می‌توانید از آموزشهای مستقیم گرامر مخصوص کودکان استفاده کنید. بازیها و سرگرمیها به کودک کمک می‌کنند تا با اشتیاق و آرامش گرامر را بیاموزد.
بیشتر بخوانید : ۱۱ روش یادگیری زبان انگلیسی بدون گرامر
کدام کلمات یا عبارات را بهتر است اول به کودک آموزش دهیم؟
وقتی می‌خواهید موضوعات آموزشی را انتخاب کنید، علایق و شخصیت کودک را در نظر بگیرید و به کودک اجازه دهید تا در انتخاب به شما کمک کند. موضوعات زیر ممکن است برای شروع آموزش شما مناسب باشند:
- اعداد (۱۰-۱، ۲۰-۱۰، ۱۰۰-۲۰)
- رنگها
- صفتها (مثل big, small, tall, happy, sad, tired)
- بدن
- اسباب‌بازیها
- لباسها
- حیوانات ( مثل pets, farm animals, wild animals)
- غذاها
روشهای آموزش زبان انگلیسی کودکان متنوع هستند. ولی همواره به خاطر داشته باشید از هر روشی که استفاه می‌کنید، مهمترین نکته این است که آرامش داشته باشید، خوش بگذرانید و یادگیری زبان انگلیسی را به تجربۀ لذتبخشی برای خودتان و کودکتان تبدیل کنید.
در ادامه مقاله به بررسی ده روش مدرن آموزش زبان انگلیسی کودکان پیش‌دبستانی و دبستانی می‌پردازیم.
روشهای آموزش زبان انگلیسی کودکان پیش‌دبستانی و دبستانی
روشهای متنوعی برای آموزش زبان انگلیسی کودکان پیش‌دبستانی و دبستانی وجود دارد که انتخاب روش مناسب به مهارتها و تواناییهای دانش‌آموزان بستگی دارد. همیشه سعی کنید تا روش آموزشتان را به علایق و نیازهای دانش‌آموزان ارتباط دهید. زیرا داشتن اشتیاق بیشتر باعث یادگیری بهتر می‌شود.
انتخاب روشهای آسانتر در آموزش زبان انگلیسی برای کودکان چند مزیت دارد: کودکان زمان تمرکز محدودی دارند و به راحتی حواسشان پرت می‌شود و اگر روش آموزش خیلی پیچیده باشد، شاید حوصله‌شان سر برود و علاقه‌ای به دنبال‌کردن فعالیتها نداشته باشند.
دوم اینکه کودکان پیش‌دبستانی حافظۀ غیرارادی خیلی خوبی دارند که با انجام بازیها و فعالیتهای خلاقانه فعال می‌شود. سوما، مکانیسمهای ادراک در کودکان متفاوت است. احساسی‌بودن و علاقه به جاذبه‌های بصری ویژگیهای اصلی آنهاست. کودکان جذب رنگهای درخشان، اشکال غیرطبیعی، رازها و قصه‌ها می‌شوند.
بر این اساس، معلمها بهتر است با درک نیازهای روانشناسی و فیزیولوژیک کودکان از روشهای آموزشی مناسب برای آنها استفاده کنند. راستی پیشنهاد می کنیم از آخرین دوره های ترمیک کودکان آموزشگاه گلدیس با خبر شوید.
روش وظیفه محور
روش وظیفه‌محور در آموزش زبان انگلیسی کودکان، به شناسایی مهارتها و توانمندیهای فردی برای آموزش چیزهایی که دانش‌آموزان نیاز دارند تا برای رسیدن به اهداف و خواسته‌هایشان بدانند، می‌پردازد.
وظایف در این روش بهتر است مطابق با موقعیتهای متداول زندگی واقعی باشند که دانش‌آموز ممکن است با آنها مواجه شود، نظیر به تعطیلات رفتن و با افراد خارجی در هتل یا فرودگاه یا رستوران صحبت‌کردن. در چنین موقعیتهایی، روش وظیفه‌محور سفارش یک وعدۀ غذایی در رستوران و یا رزرو اتاق هتل را آموزش می‌دهد. این روش به طور دقیق به نحوه انجام کار مربوطه می‌پردازد و حاشیه‌پردازی ندارد.
در این روش معلمان باید نیازها و انتظارات دانش‌آموزان را به خوبی بدانند. بدون آن، طراحی درسهایی که به دانش‌آموزان در موقعیتهای خاص کمک کند، غیرممکن است.
معلمهایی که از این روش استفاده می‌کنند، بهتر است دائما این سوال را از خودشان بپرسند: «چرا دانش‌آموزان من زبان انگلیسی یاد می‌گیرند؟» پاسخ این سوال به طراحی برنامه مناسب برای آنان کمک خواهد کرد.
روش پروژه محور
روش دیگر آموزش زبان انگلیسی برای کودکان انطباق فرایند آموزش با پروژه‌ها و فعالیتهای پروژه‌ای است. روش پروژه‌ای یک روش تحقیقی است. این روش به ارتقای مهارتهای زبانی و تفکر خلاقانه می‌پردازد.
بعد از پایان‌یافتن هر موضوع، دانش‌آموزان باید بر روی پروژه‌ای کار کنند و با بیان محتوای آن به زبان انگلیسی از آن دفاع کنند.
به عنوان مثال در موضوعاتی نظیر my favorite food is …، my pet is …، In my house there is … کودکان فرصت پیدا می‌کنند تا در مورد علایق شخصیشان صحبت کنند. استفاده از تصاویر در آموزش زبان انگلیسی کودکان بسیار جذاب است و به خاطر سپردن کلمات و عبارات را آسانتر می‌کند.
بیشتر بخوانید: بهترین روش های آموزش زبان انگلیسی به نوجوانان
روش بازی سازی
روش بازی‌سازی رایج ترین روش در درگیر‌کردن کودکان و تسهیل یادگیری است. بازی‌کردن بخشی از ذات کودکان است و ساختار و محتوای آن برای کودکان جذاب است.
هر بازی قوانینی دارد که باید آنها را رعایت کرد. این کار به رشد مهارتهای سازمان‌یافتگی کمک می‌کند. تمام کودکان می‌دانند که قوانین بازی باید رعایت شود. بازیها نیز این اجازه را به کودکان می‌دهند تا بدوند، با یکدیگر ارتباط داشته باشند و وسایلشان را به هم بدهند. فعال‌بودن برای کودکان طبیعی است. یادگیری زبان انگلیسی از طریق بازی‌کردن برای کودکان آسانتر است، کلمات را سریعتر به خاطر می‌سپارند و حتی به طور خود به خودی شروع به استفاده از آنها می‌کنند. هر نوع بازی برای کودکان مثل زندگی واقعی به نظر می‌رسد!
ایجاد رقابت در روند آموزش
رقابتها یکی از مشهورترین ابزارهای مدرن بازی‌کردن هستند. همانطور که از نام آنها مشخص است، رقابتها پر از ماجراجویی هستند. در رقابتها کودکان با چالشها، معماها و رازهایی مواجه می‌شوند که با استفاده از زبان انگلیسی باید آنها را حل کنند.
معمولا رقابتها به شکلی طراحی می‌شوند که ما را مجبور به دنبال‌کردن مسیری مشخص می‌کنند که به چندین مرحله تقسیم می‌شود. هر مرحله ما را به هدف اصلی نزدیکتر می‌کند. برای رسیدن به نتیجه نیاز به انجام چالشها و وظایف در مراحل مختلف رقابت با استفاده از دانش و مهارتهایی که در درسهای انگلیسی یاد گرفتیم، داریم.
استفاده از رقابت در فرایند آموزش زبان به کودکان انگیزه می‌دهد تا به یادگیری انگلیسی ادامه دهند.
روش های تعاملی
یادگیری تعاملی بخشی جدانشدنی از آموزش زبان انگلیسی به کودکان است. شما می‌توانید فعالیتهای متنوعی را با کودکتان انجام دهید و هر دو از آن سود ببرید. خلاق باشید. می‌توانید یک کلاژ، پوستر یا کار‌دستی درست کنید. همچنین می‌توانید به همراه کودکتان فعالیتهایی مثل درست‌کردن سالاد، پختن پیتزا یا درست‌کردن عروسک را انجام دهید.
تعامل در زبان انگلیسی بین معلم (یا والد) و کودک بهتر است همیشه در موقعیتهای واقعی و ارتباط زنده اتفاق بیفتد. چنین روشی به کودکان و بزرگسالان کمک می‌کند تا ضمن درگیر‌شدن در فعالیتهای متنوع، به روشی غیرمستقیم زبان انگلیسی را یاد بگیرند.
اجرای تئاتر
بازی‌کردن در تئاتر به زبان انگلیسی روش آموزش مورد علاقۀ بسیاری از معلمان و فعالیت دلخواه بسیاری از کودکان دبستانی است. در این روش، کودکان در دنیای پرنسها و پرنسسهای شجاع، جادوگران بدجنس و فرشته‌های مهربان، موجودات خیالی و حیوانات سخنگو غرق می‌شوند. کودکان به راحتی جذب نمایشها می‌شوند و وقایع، شخصیتهای دلخواه و اصطلاحات مورد علاقه‌شان را به خاطر می‌سپارند.
در ابتدا معلم می‌تواند داستان یک فرشتۀ مهربان را بخواند و با دانش‌آموزان در مورد آن بحث کند. به تصاویر نگاه کنند یا با هم کارتون ببینند، کلمات اصلی را یاد بگیرند و سپس خودشان داستان را روایت کنند. اما آنچه بچه‌ها بیش از هر چیزی دوست دارند، دیدن تئاترهای مورد علاقه‌شان با عروسکهای دستی و دکوراسیونهای مخصوص است.
آماده‌شدن برای تئاتر دانش‌آموزان را در محیط انگلیسی زبان با استفادۀ طبیعی‌تر از زبان انگلیسی قرار می‌دهد.
تکرار با فاصله
تکرار با فاصله روشی است که بر افزایش فاصلۀ زمانی بین آموخته‌های قبلی تمرکز دارد تا بیشترین میزان اطلاعات را حفظ کند. این روش می‌تواند برای آموزش به کودکان و بزرگسالان استفاده شود.
بر طبق گزارشات علمی، تاثیر آن به خاطر تکرار مکرر است که به حافظۀ ما کمک می‌کند تا دانش موجود را حفظ کند. وقتی که چیز جدیدی می‌آموزیم، مرور کلی در فاصله‌های زمانی به ما کمک می‌کند تا درصد بیشتری از مطالب را به یاد بیاوریم.
برای موثر واقع شدن این روش آموزشی، نیاز است تا کلمات، اصطلاحات یا گرامری را که قبلا یاد گرفته‌اید، با فاصله‌های زمانی زیاد‌شونده تمرین کنید. در ابتدا، این فاصله می‌تواند یک ساعت باشد، بعد یک روز، سپس یکبار در هفته و بعد ماهی یکبار و غیره. اگر شما اطلاعاتی را که به زبان انگلیسی است، بلافاصله بفهمید، شما آن را در حال حاضر به خوبی می‌شناسید. اگر نه، نیاز است تا به دفعات بیشتری آن را مرور کنید.
یادگیری آنلاین
به روز ترین روش در آموزش و یادگیری زبان انگلیسی در قرن بیست و یک، یادگیری آنلاین است. انواع مختلف فناوریهای آنلاین نظیر تورهای مجازی، رقابتهای تحت شبکه و البته روشهای بازی‌سازی مختلفی وجود دارند. در آموزش آنلاین، مهم است که ترکیب خوبی از روشهای ذکرشده را در درس به کار بگیریم و سرعت مناسبی در آموزش داشته باشیم. در غیر این، به مغزهای ما فشار می‌آید و مطالب زیادی را به یاد نمی‌آوریم.
حتی اگر از روشهای مدرن آموزش نظیر یادگیری آنلاین با یک فرد بومی زبان مقصد استفاده می‌کنید، مهم است که دائما مهارتهای ارتباطی به زبان انگلیسی را تمرین کنید.
در فرایند یادگیری زبانی جدید، همیشه ارتباط بر اساس موقعیتهای واقعی زندگی ضروری است.
روش طبیعی
در این روش، دانش‌آموزان معمولا قبل از اینکه یاد بگیرند به زبان خارجی بنویسند، صحبت‌کردن را یاد می‌گیرند. روش طبیعی بر تعاملات خودجوش زبان مقصد تمرکز دارد. این روش به شبیه‌سازی شرایط زندگی واقعی در کلاس درس یا ارتباط واقعی با خارجیها نیاز دارد. بهترین راه برای رسیدن به آن؟ سفر به خارج در تعطیلات یا یک دورۀ زبان، دوستهای خارجی داشتن و یا پیدا‌کردن یک معلم بومی به زبان مقصد برای خودتان است. این روش برای دانش آموزان انفرادی یا گروههای کوچک مناسب است، اما برای محیطهای پر هرج و مرج مناسب نیست. در این روش دانش‌آموز باید همیشه فرصت صحبت آزاد را داشته باشد.
جمع بندی
در این مقاله سعی کردیم موثرترین روشهای آموزش به کودکان را در سنین مختلف مرور کنیم. برای کسب منابع و اطلاعات بیشتر می‌توانید مقالات موجود در وبسایتهای آموزشی معتبر را بررسی کنید. همچنین مطالب آموزشی رایگان قابل دانلود زیادی نظیر انواع بازیها، ترانه‌ها و کتابها وجود دارند که می‌توانند به عنوان منابع آموزشی در اختیار شما قرار بگیرند.
